Yoz kechalarining birida barcha yaqinlarimiz bilan tog' qo'ynidagi so'lim go'shada dam olayotgandik. Suhbat mavzui atrofimizda ro'y berayotgan turli jumboqlarga borib taqaldi. Ruhlar mavjudmi, degan savolga yig'inda ishtirok etayotgan oilamizning yaqin do'sti bo'lgan Ikrom amaki ishonch bilan “Bor!” deya javob berdi. Chigirtkalar bir maromda churillayotgan oydin kechada uning baralla yangragan ovozidan etimiz junjikib, titrab ketdik. Yurakka bir vahima indi. Nahotki Ikrom amakiday jiddiy, og'ir-vazmin odam ruhlarga ishonsa-ya, deya hammamiz hayratdan yoqa ushlab qoldik. Oraga sukunat cho'kdi. Davradagilarning bari Ikrom amakining og'ziga tikilgan.
— Tizzamga qarasam, bu dahshatli voqea esimga tushadi, — deya hikoyasini boshladi u. — Ko'z oldimda bari kechagiday gavdalanadi. Xullas, voqea mana bunday bo'lgandi. Men o'sha paytlarda endi o'n sakkizni qarshilagan navqiron yigit edim. Armiyada o'zimning askarlik burchimni ado etib yurardim. Ko'zida qo'rquv yo'q, jasur, hech narsadan qaytmaydigan yigit bo'lganim uchun, odatda, boshimga keladigan ko'rgiliklarga o'zim sababchi edim. O'sha kun ham yigitlarga bosh bo'lib, harbiy mashqlardan keyin poligon tevaragini aylanib kelishni taklif qildim. Quyosh tikkaga olgan mahal yon-atrofda biz, to'rt yigitdan bo'lak tirik jon ko'rinmasdi. Shahar chekkasidagi xilvat joyga kunning qoq o'rtasida cho'kkan sukunat ko'ngilga vahima solardi. Ko'chalarning iflosligiga esa qarab bo'lmasdi. Aftidan, atrof-muhitning tozaligi bu yerlik odamlarni aslo qiziqtirmaydi, chog'i, deb o'yladim. Birozdan keyin tashlandiq bir binoga duch keldik. Eshigu derazalari sinib, osilib yotgan bino nihoyatda xarob ahvolda edi. Kirish eshigidan ichkariga nazar soldik. Hamma yoqni o'rgimchak ini bosib ketgandi.
— Yur, ortga qaytamiz, ichkariga kirmaymiz, — dedi o'rtoqlarimdan biri.
— Yo'q, shunchaki ichkariga kirgim kelmayapti. Xosiyatsiz joyga o'xshaydi, nazarimda.
— Qo'y bu gaplaringni, undan ko'ra qo'rqyapman, deb ayt! — dedim.
Bu safar istehzoli kulgidan do'stimning fig'oni falakka chiqdi. U shartta yoqamga yopishdi. Agar yana ikki o'rtog'im bo'lmaganida biz aniq mushtlashgan bo'lardik. Asliddin bilan aka-ukaday inoq edik. O'sha kunga qadar aslo tortishgan yoki yoqalashmagandik. Bexosiyat joyligi ostonadan bilinganiga, bizning yuragimizga shayton vasvasa solgani xayolimga ham kelmadi. Do'stlarimning qarshiligi meni ortga qaytarolmadi. Sirli kuch kaminani ichkariga kirishga undardi. Ularning uchovi ham ortga qaytishdi. Ichkariga yolg'iz kirdim. O'lik sukunatda o'zimning qadam tovushlarim eshitiladi. Bo'm-bo'sh xonalarda karavotlaru chang bosib yotgan to'shaklardan bo'lak hech narsa yo'q. Talabalar yotoqxonasi bo'lsa kerak, degan xulosaga keldim. Shu tariqa to'rt qavatni ham aylanib chiqdim. Javonlarda unutib qoldirilgan bir-ikkita kiyimlar, iflos idishlar, devorlarda dunyoga mashhur aktrisalarning suratlari ilingan. Chang bosganidan ularning yuzi aniq ko'zga tashlanmasdi. Birdan o'zimni lohas his etdim. Uyqu tortdi. Matraslardan birini qoqib, tagimga to'shadim-u, uxlagani cho'zildim. Qancha vaqt uxlaganimni bilmayman, biroq yig'i tovushidan uyg'onib ketdim. Nola qilib yig'layotgan tovush qiz bolanikiga o'xshardi. U borgan sari yaqinlashib kelardi. O'rnimdan turib, yo'lakka chiqdim. Yo'lak boshida ust-boshi jiqqa ho'l, sochlari yoyilgan bir qiz jovdirab turardi. U qo'llari bilan yuzini yopib olgandi.
— Singlim, tinchlikmi, yordam kerakmasmi? — so'radim sekin unga yaqinlashib.
U qo'llarini olib, boshini ko'tardi. Qizning yuzi qonligini ko'rib, beixtiyor seskanib ketdim. Menga boqqan ko'zlar esa nafratga to'laligini ko'rib, butun vujudim muzlab qoldi. U shunday xunuk tirjaydiki, yuragim yorilishiga sal qoldi. Qiz o'z-o'zidan birdan g'oyib bo'ldi. Men ko'zlarimga ishonmasdim. Ko'zimga ko'rindi, shekilli, deb o'yladim. Ortimga qayrilsam, u deraza tokchasida turibdi. Qiz mendan ko'z uzmasdi.
— Hoy, qiz, tush pastga, hozir yiqilasan, — dedim xavotirlanib.
U bir og'iz gapirmas, faqat tikilar, yig'lar va kulardi. Men uni shu yaqin atrofda yashaydigan birorta telba qiz bo'lsa kerak, deb o'yladim. Uning yoniga yaqinlashib, qo'lidan tutib, pastga tushirishga ahd qildim. Qizga yaqinlashishimga bir qadam qolganda u o'zini derazadan tashqariga otdi. Unga yordamga shoshildim, biroq deraza oldidagi quvurdan chiqib turgan uchli temir tizzamga kirib ketdi. Men kuchli og'riqdan chinqirib yubordim. Oyog'imdan sharillab qon oqardi. Qiz esa g'oyib bo'lgandi. Bolaligimdan qonni ko'rganda hayajonlanadigan, hushimdan ketadigan odatim bor edi. Bu gal ham xuddi shunday bo'ldi. Hushimga kelganimda atrofimda do'stlarimni ko'rdim. Ular menga birinchi yordam ko'rsatib, qonni to'xtatishga erishgandilar…
Shahardagi odamlar bu tashlandiq bino haqida sirli hikoyani so'zlab berishdi. Ma'lum bo'lishicha, bu mash'um voqeaga chamasi o'ttiz yillar bo'lgan ekan. Qasoskor qiz ruhi tinchimagani uchun tirik jon bu bexosiyat joyga na kunduzi va na kechasi yaqinlashishga jur'at qilarkan. Xarobaga aylangan binoda bir vaqtlar quvnoq hayot qaynagan institut yotoqxonasi bo'lganiga ishonish qiyin. Bu yerda bir bechora qiz iffatini yo'qotib, hayotini davom ettirishdan ma'no topolmagach, o'z joniga qasd qilgan ekan. Eng qizig'i, u bu ishni qilishdan avval yuvinib, yuzini timdalagancha o'zini to'rtinchi qavatning derazasidan otgan. Men ko'rgan o'sha voqea o'ttiz yil burun bo'lgan. Demak, qizning bezovta ruhi hali-hamon tinchimagan. U o'zini shuncha yillardan buyon jazolab kelarkan. Bu voqeani menga o'xshab juda ko'pchilik ko'rgan. Ularning ba'zilari tirik, ba'zilari betob, ba'zilari o'sha yerning o'zida yuragi yorilib o'lgan. Qizning nomusiga tekkanlar o'rniga bir dehqonning begunoh bolasi qamalib ketgani hammani larzaga solgan bo'lsa, o'sha to'rt nomardning sirli o'limi butkul o'ylantirib qo'ydi. Gunohkorlarning o'limidan so'ng qizning arvohi tinchir, deb o'ylashgan. Biroq talabalar yig'i tovushi kechalari bilan tinmasligini aytib shikoyat qilaverishgan. Boz ustiga bir nechta yigitlarning sirli o'limidan so'ng institut ma'muriyati yotoqxonani boshqa joyga ko'chirishga qaror qilgan. Odamlar bu yerda har xil marosimlar, barcha irim-sirimlarni o'tkazishgan. O'sha qizning ota-onasi yaqinlarini chaqirib, qurbonlik qilishgan, ammo, baribir, qizning qasoskor ruhi tinchimagan. Shu sabab mahalliy aholi u joyni bexosiyat sanaydi. Xarobazorga aylangan o'sha bino tevaragiga hech kim yaqin yo'lamaydi. U yerga yaqinlashganni sirli kuchlar ichkariga chorlaydi. Ichkariga kirgan esa sog' chiqmaydi. Do'stlarimning ortga qaytib, menga vaqtida yordam berishgani omadim chopgani bo'lgan, xolos. Hali dunyodan nasibam uzilmagan ekan-da, — deya hikoyasini tamomladi u.
